Sizlere internet üzerinde gezinirken en az iz bırakabileceğiniz bir işletim sistemi tanıtmak istiyorum. Tails işletim sistemi gazeteciler, aktivistler ve diğer pek çok kişi tarafından dijital faaliyetlerini güvenli ve anonim tutmak için kullanılmakta olan bir debian dağıtımı.
Hiç bir arkadaşınızla bir konu hakkında telefonda konuştuktan (örneğin arabanızın lastiklerini değiştirmek istediğinizde) hemen sonra internette gezinirken lastik reklamları görmeye başladığınız oldu mu? Eğer bu durum sizi rahatsız ediyorsa, bu konu ilginizi çekebilir.
Günümüzde çoğu çevrimiçi kullanıcı için, dizüstü bilgisayarlarında veya telefonlarında normal bir tarayıcı kullanarak internette gezinmek, evlerinin perdelerini çekmemek gibidir. Saklayacak bir şeyiniz olmasa bile, çevrimiçi gizlilik ve güvenlik çok düşüktür. Bunun nedeni, şirketlerin büyük miktarlarda veri toplaması, kâr amacıyla kullanıcıları takip etmesi ve hükümetlerin kitlesel gözetim ve çevrimiçi sansür uygulamalarına dahil olmasıdır. Bu durum kullanıcıların interneti özgürce ve güvenli bir şekilde keşfetme imkanlarını sınırlandırmaktadır.
Gizliliğinize saygı duyarken size çevrimiçi anonimlik ve güvenlik sunan bir işletim sistemi arıyorsanız, Tails (The Amnesic Incognito Live System) canlı işletim sistemini kullanmayı düşünebilirsiniz. Tails, çevrimiçi anonimlik, gizlilik ve güvenlik sunan Debian tabanlı bir canlı Linux dağıtımıdır. Bu üç temel işlevi Tor Network, Tor Browser, Cryptography, Encryption, OnionCircuits, OnionShare ve uBlock Origin, HTTPS Everywhere ve NoScript gibi tarayıcı uzantıları gibi gelişmiş araç ve tekniklerin bir listesini canlı bir sisteme dahil ederek gerçekleştirir. Tüm araçlar indirebileceğiniz ve bir USB belleğe ya da DVD’ye yazabileceğiniz tek bir imaj halinde paketlenmiştir.
Canlı bir sistem olan Tails, kullanıcı gizliliğini ve çevrimiçi anonimliği güvence altına alırken ve üzerinde çalıştığı bilgisayarda kullanımına veya kullanıcı verilerine ilişkin hiçbir iz bırakmadan herhangi bir bilgisayarın belleğinden (bir USB bellek veya DVD Sürücüsünden önyükleme yaparak) çalışır. Bunun nedeni, varsayılan kurulumunda bilgisayarın sabit diskini kullanmamasıdır. Kullanıcılar yapılandırmaları ve verileri için kalıcılığa ihtiyaç duyarlarsa, verilerini ve yapılandırmalarını kalıcı hale getirmek için şifrelenmiş bir bölüm veya sürücü (LUKS kullanılarak) oluşturmalarına olanak sağlar. Windows, Linux ya da MacOS işletim sistemlerini çalıştıran herhangi bir bilgisayar üzerinden kullanılabilir.
Tails, kullanıcı gizliliğini korumak için Tor (The Onion Router) anonimlik ağını kullanır. Bilgisayardan gelen ve giden tüm ağ bağlantıları, verileri şifreleyerek ve bağlantıları üç Tor düğümü üzerinden yönlendirerek anonimlik sağlayan Tor yoluyla yönlendirilir. Ayrıca varsayılan olarak MAC adresi gizleme özelliğini etkinleştirir, böylece yerel ağ içinde kullanıcı cihazı tanımlanamaz veya izlenemez. Yüklenen tüm yazılımlar ağ trafiğini Tor ağı üzerinden yönlendirecek şekilde yapılandırılmıştır.
Tails, Debian, Knoppix, Tor ve GNOME tarafından yapılan çalışmaları miras almış ve bunlardan yararlanmıştır. Küçük bir gönüllü grubu (kodlayıcılar, yazarlar, çevirmenler) ve ücretli çalışanlar (tam zamanlı ve yarı zamanlı) tarafından yönetilmektedir ve toplam sayıları 100’den azdır. Kendileriyle posta listeleri, sohbet odaları ve e-posta yoluyla iletişime geçilebilir. Finansmanlarının üçte biri bireysel bağışlar, üçte biri Mozilla gibi vakıflar ve geri kalanı ise özel şirketler ve ABD hükümeti ile ilgili kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır. Bağışlar, sosyal amaçlar için teknoloji araştırması ve eğitimine odaklanan RiseupLabs adlı kar amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yönetilmektedir.
Tails’in Avantajları
Tails, kullanıcıları çevrimiçi izlemeye karşı korur, çevrimiçi takip edilmeyi önler ve çeşitli sansürleri ortadan kaldırır. Kullanıcıları bir tür gözetim olan trafik analizine karşı koruyan Tor ağını kullanır. Tor ağı, kullanıcının ağ konumunu anonimleştirir ve bağlantılarını izleyen web sitelerinin (ve aracıların) kullanıcıyı takip edebilmesini engeller. Tor Browser, çerezleri, üçüncü taraf izleyicileri ve reklamları engelleyerek web sitelerinin kullanıcılarını izlemesini önler. Tor Browser, kullanıcıların ağlarının engellediği herhangi bir web sitesine erişmesine izin verir, böylece herhangi bir sansür girişimini atlatır.
Tails Kurulumu
İşletim sistemi, klonlama yoluyla mevcut bir Tails kurulumundan yüklenebilir veya yeni imajı indirip bir USB belleğe veya DVD sürücüsüne yüklenebilir. İlk kez kullanacakların çoğunun Tails ikilisini indirmesi, doğrulaması ve kurması gerekecektir. Kurulum süreci, indirilen dosyayı kullanarak önyüklenebilir bir USB bellek/DVD oluşturulmasını, bilgisayar ayarlarının USB/DVD sürücüsünden önyükleme yapacak şekilde değiştirilmesini, Tails’in önyüklenmesini, kalıcı bir depolama alanı oluşturulmasını, yeniden başlatılmasını ve kalıcı depolama alanının etkinleştirilmesini içermektedir. İşletim sistemlerinin her biri için ayrıntılı adım adım talimatlar kendi web sitesinde sunulmaktadır. Yeni bir kurulumun tamamlanması bir kaç saat sürebilir.
Sizlerle Tails işletim sisteminin kurulumuna ait bir Youtube videosu paylaşmak istiyorum,
Tails’in Yükseltilmesi
Bu dağıtım, web sitelerinde duyurulan iyi tanımlanmış, zamana dayalı bir güncelleme programına sahip. Genel olarak, güncellemeler her altı haftada bir yayınlanır. Kritik düzeltmeler için, düzeltmeleri içeren acil durum sürümleri daha erken kullanıma sunulur. Tails, Tails Upgrader’ı kullanarak otomatik ve manuel güncellemeler sunar. Bir güncelleme mevcut olduğunda, kullanıcıdan bunu indirmesi ve yüklemesi istenir. Birden fazla güncelleme yayınlandıkları sırayla uygulanır. Kullanıcı daha eski bir sürüm kullanıyorsa, otomatik yükseltmeler çalışmayabilir ve manuel olarak yapılması gerekebilir. Manuel olarak yükseltme yapmak için ayrıntılı talimatlar web sitesinde mevcuttur. Güncellemelerin tamamlanması 15 dakikadan daha kısa sürer.
