Günümüzde elektronik sistemlere olan bağımlılığımız arttıkça, bu sistemlerin arızalanması durumunda günlük hayatımızın sekteye uğrama ihtimali giderek artıyor. Artık bilgisayar korsanlarının bile bilgisayar kontrollü işlemlerle verdiği zararları gördüğümüzde, elektronik sistemlerin tamamen güvende olmadığını anlıyoruz.
EMP’ler daha az konuşulan bir tehdit olsa da, elektrik şebekelerini ve elektronik sistemleri çökertme potansiyelleri nedeniyle ciddiye almamız gereken bir tehlikedir. EMP’ler nükleer patlamalar, kötü niyetli saldırılar gibi insan veya şiddetli güneş fırtınaları sonucu doğal kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Ancak kaynağı ne olursa olsun, sonuçları kaos yaratabilir ve hayatları tehdit edebilir.
Belirli yerler, bir EMP yaşandığında fiziksel güvenlik için çok daha yüksek risk oluşturacaktır. Dikkatli bir değerlendirme ve proaktif planlama, bu yerlerden ve durumlardan kaçınmanıza ve hayatta kalmanızı sağlamak için önlemler almanızı sağlayacaktır.
Bu yazıda, bir EMP sırasında veya sonrasında kaçınılması gereken en tehlikeli yerleri sizlerle beraber inceleyecek ve kendinizi bu durumların ortasında bulursanız riskleri azaltmak için ne gibi önlemler alabileceğimize bakacağız.
EMP saldırısı sırasında tehlikeli yerlerden kaçınmak kesinlikle önemli. Bu yerler, kritik altyapıya çok fazla dayanan ve bu elektronik bileşenlerin arızalanmasının halk sağlığı için yıkıcı sonuçlara yol açabileceği yerler olacak.
Özetle, bir EMP saldırısı sonrası en çok dikkat etmemiz gereken yerler şunlar:
Uçuşlar
Uçaklar, navigasyon, iletişim ve otomatik uçuş kontrol sistemleri için tamamen elektronik sistemlere güveniyor. Güçlü bir EMP, bir uçağın navigasyon, iletişim ve bazı işlevleri kontrol etme yeteneğini devre dışı bırakabilir. Bu nedenle, uçağın güvenliği test edilene ve onaylanana kadar kesinlikle uçuşlardan kaçınmalısınız.
Havalimanları
Havalimanları, yolcuların yoğunlaştığı merkezlerdir. Hava trafik kontrolü, pist aydınlatması ve uçaklarla iletişim için tamamen elektronik sistemlere güvenirler.
Elektronik sistemlerin çökmesi, yerde kaos yaratabilir, uçuşların gerçekleşememesine, yolcuların mahsur kalmasına ve hatta havalimanında uçak kazası tehlikesine yol açabilir.
Şiddetli bir EMP sonrası havalimanlarından uzak durun. Eğer kendinizi bir havalimanında mahsur bulursanız sakin olun, EMP’nin şiddeti hakkında bilgi toplamaya çalışın ve biraz düzen sağlanana kadar güvenli bir şekilde bekleyebileceğiniz bir yer bulmaya çalışın.
Otobanlar
Otobanlar ve ana yollar, gişeler, yol yardımı ve trafik ışıkları gibi trafik yönetim sistemlerine fazlasıyla güveniyor. Bu elektronik sistemlerin bir EMP sonucu çökmesi, trafiği ciddi şekilde aksatabilir, büyük tıkanıklıklara ve yoğunluğa neden olabilir ve trafik akışını bozabilir. Bu da genel kaosa, yol öfkesi olaylarının artmasına ve kazaların çoğalmasına yol açabilir. Bir EMP sonrası yoğun yollardan uzak durmak en iyisi.
Metro ve Tren İstasyonları
Metro ve tramvaylar, çarpışmaları önlemek için tamamen elektronik sinyalizasyona ve sistemlere güveniyor. Aynı zamanda, çalışabilmek için elektriğe de muhtaçlar. Bir EMP, tünellerde çarpışma riskini artırabilir veya yolcuları karanlık bir labirentte mahsur bırakabilir. Panik ve mahsur kalan yolcular nedeniyle istasyonlar ve platformlar kaotik bir hal alabilir. Bu nedenle, bir EMP sonrası metro ve tramvay gibi yeraltı ulaşım ağlarından uzak durmak önemlidir. Yanınızda her zaman bir el feneri ve mümkünse kaçış merdivenlerinin yerlerini gösteren tünellerin fiziksel haritasını bulundurmanız en iyisi.
Benzer şekilde, yer üstü tren istasyonları da bilet satışından sinyalizasyona, platform yönetimine ve trenlerin çalışmaya devam etmesi için gereken elektriğe kadar her şeyde yoğun bir şekilde elektronik sistemlere güveniyor. Bu sistemlerin yaygın bir şekilde çökmesi, trenlerde ve platformlarda aşırı kalabalıklaşmaya ve kazalara yol açabilir. Bu durum, yolcular ve personel için genel paniğe, karmaşaya ve ciddi risklere neden olabilir.
EMP’nin etkisiyle bilet sistemleri çalışmaz hale gelebilir. Bu da biletsiz yolcuların trene binmeye çalışmasına ve istasyonlarda büyük bir kalabalığa yol açabilir. Ayrıca, sinyalizasyon sistemlerinin devre dışı kalması, trenlerin birbirine çarpma riskinin artmasına neden olabilir. Platform yönetimi de aksayabilir, bu da trene binme ve inme işlemlerini kaotik hale getirebilir. Elektrik kesintileri ise trenlerin tamamen durmasına ve yolcuların istasyonda mahsur kalmasına yol açabilir.
Bu nedenle, bir EMP sonrası yer üstü tren istasyonlarından uzak durmak da güvenli bir seçenektir.
Hastaneler ve Sağlık Tesisleri
Hastaneler ve diğer sağlık kuruluşları hasta bakım sistemlerinin büyük bir bölümünde elektronik cihazlara bağımlıdır. Bu cihazlar ilaçların verilmesinden hasta sağlığının izlenmesine kadar kritik işlevleri yerine getirir.
EMP olayı sonrası yaşanabilecek elektronik kesintiler şu gibi ciddi sorunlara yol açabilir:
-
İlaçların elektronik olarak dağıtılması ve takibi aksayabilir. Bu durum, hastaların doğru ilaçları zamanında alamamasına ve potansiyel olarak sağlıklarının kötüleşmesine neden olabilir.
-
Hasta takibi sistemleri çökebilir. Bu da sağlık çalışanlarının hastaların hayati fonksiyonlarını etkili bir şekilde izlemelerini zorlaştırabilir.
-
Teşhis ekipmanları çalışmaz hale gelebilir. Bu durum, doğru teşhis konulmasını geciktirebilir ve hastaların tedavisini aksatabilir.
-
Acil durum iletişim sistemleri etkilenebilir. Bu da sağlık çalışanlarının birbirleriyle iletişim kurmasını ve acil müdahale ekiplerini çağırmasını zorlaştırabilir.
Genel olarak, hastanelerdeki elektronik sistemlerin çökmesi, hasta güvenliğini ciddi şekilde tehdit edebilir ve bu kuruluşların düzenli bir şekilde işlev görerek yeterli sağlık hizmeti sunmasını engelleyebilir. Bu nedenle, bir EMP olayı sonrasında hastanelerden ve diğer sağlık kuruluşlarından uzak durmak ve mümkünse başka bir yerde tıbbi yardım almaya çalışmak en güvenli seçenektir. Tabi ki ağır bir yaralanmanız ya da tıbbi yardım almanız gereken ciddi bir durumunuz varsa bu tesislere başvurmaya mecbursunuz.
Peki EMP Sırasında Ne Yapmalı? Nelere Dikkat Etmeli?
Hayatımızın her anında elektronik cihazlara bağımlıyız. Yaşadığımız evler, çalıştığımız ofisler, kullandığımız ulaşım araçları, hatta sağlık kuruluşları bile elektronik sistemlere dayanıyor. Peki ya bu sistemler aniden çalışmaz hale gelse? EMP (Elektromanyetik Darbe) adı verilen bir saldırı, elektronik cihazları anında devre dışı bırakabilir ve hayatımızı alt üst edebilir.
Peki, EMP saldırısına karşı ne yapabiliriz? İşte size hayatta kalmak için 5 önemli kural:
1. Haberiniz Olsun: Çevrenizdeki tehditlerden haberdar olun. Kontrol sistemlerindeki arızaların tehlikeli durumlara yol açabileceğine dair işaretleri arayın. Yeni bilgiler edindikçe duruma adapte olun.
2. Korunun: Elektronik cihazlarınızı korumak için özel olarak üretilmiş EMP koruyucuları kullanabilirsiniz. Bu koruyucular, elektromanyetik dalgalara karşı %98 askeri düzeyde koruma sağlayarak kredi kartlarından jeneratörlere, buzdolaplarına ve hatta arabalara kadar her şeyi koruyor.
3. Hazırlıklı Olun: Elektronik veya elektrik kesintilerine dayanıklı hayati hayatta kalma ekipmanlarına sahip olun. Harita kitapları, dürbün, tıbbi malzemeler, yiyecek ve aydınlatma malzemeleri en önemli malzemeler arasında yer alacaktır.
4. Güvende Kalın: Ciddi kesintilerin hemen sonrası genellikle en tehlikeli zamandır. İlk panik ve kaos sırasında güvende kalabildiğinizden emin olun. Uyanık kalmaya ve başkalarına yardım etmeye odaklanın, ancak potansiyel olarak tehlikeli kişilerden kaçının.
5. İletişimde Kalın: Diğer insanlarla iletişim halinde kalmaya çalışın. Bunun için Faraday kafeslerinde veya EMP’lerden korunan pille çalışan iletişim cihazları gerekecektir. Bilgi toplama ve iletişim kurma yeteneği paha biçilemez olacaktır.
EMP Saldırısında En Çok Etkilenecek Sektörler:
-
Elektrik Şebekesi: Geniş dağıtım ağları ve elektronik kontrol sistemleri ile elektrik şebekeleri, günler veya haftalar sürebilen yaygın elektrik kesintilerine neden olabilecek EMP’lere karşı hassastır. Bu durum tüm acil servisleri, gıda hazırlama ve depolama işlemlerini ve insanların rahatlığını ve güvenliğini etkileyecektir.
-
Finans Kurumları: Tüm finansal sistemler, işlemlerin gerçekleşmesi için bilgilere anında erişime dayanmaktadır. Bir EMP sonrasında ödemeleri etkileyemeyebilirsiniz.
-
Su ve Kanalizasyon Sistemleri: Su arıtma ve pompa istasyonları, su şebekesinden ve rezervuarlardan pompa istasyonuna akışı artırmak için sinyal gönderen sistemler dahil olmak üzere elektronik ve kontrol sistemlerine dayanmaktadır. Bunlar çalışmayı durdurursa, şehirler kendilerini içme suyu veya kanalizasyon sistemi olmadan bulabilir.
-
Sağlık Kuruluşları: Hastaneler ve diğer sağlık kuruluşları, güvenli ve yeterli sağlık hizmetleri sunma imkanına sahip olmayabilir.
-
Acil Servisler: Polis, itfaiye ve sağlık hizmetleri elektronik iletişim sistemlerine güvenir. Ayrıca operasyonları kolaylaştırmaya ve yardıma ihtiyaç duyulan yerlere ulaşmalarına yardımcı olan sevk yazılımı ve navigasyon ekipmanına sahiptirler. Bunlar başarısız olduğunda, ilk müdahale ekipleri yardım çağrılarına cevap veremeyebilir.
EMP tehdidi oldukça düşük bir ihtimal gibi görünse de, potansiyel sonuçları yıkıcı olabilir. Her türlü duruma hazırlıklı olun ve yukarıda belirtilen yerlerden uzak durun. Unutmayın, bilgilenmek ve önlem almak hayatta kalmanın anahtarıdır.